GAWALO MAGAZINE 2010
– Software tekenwerk steeds eenvoudiger, maar vakmanschap blijft nodig –
TECHNISCH TEKENAAR IS EEN VEELZIJDIGE SPECIALIST
Een streep trekken kan iedereen. Zeker met de modernste tekensoftware. Maar een technisch tekenaar moet een hoofd vol achtergrondkennis en het liefst ook de praktijk van de werkvloer op zijn netvlies hebben. Zo’n specialist is Michel Kragten uit Amersfoort.
Een geboren en getogen technisch tekenaar kun je Michel Kragten van Tekenbureau M. Kragten best noemen. Het werk is hem met de paplepel ingegoten. Zijn vader en moeder hadden vanaf zijn vroegste jeugd een technisch tekenbureau aan huis. ,,Pa stond achter de tekentafel met potlood de installaties uit te tekenen, vervolgens inktte mijn moeder de lijnen in. Op kalkpapier, dat werd toen nog gebruikt. ’’
Voor Michel was het al vroeg duidelijk dat hij hetzelfde vak als zijn vader zou kiezen, dus ging hij naar de LTS, richting bouwkunde. ,,Mijn loopbaan was toen al uitgestippeld. Na de LTS kwam het leerlingwezen, waarin ik als leerling-monteur bij een cv- en loodgietersbedrijf de installatiepraktijk van binnenuit leerde kennen.’’ Voor de theorie volgde Kragten verder de opleidingen 2e monteur installatietechniek, Installatietekenaar IT en de MIT. Uiteraard nog gevolgd door een aantal vakcursussen. ,,Nadat ik nog vier jaar bij installateur Wolter & Dros een complete leerschool doorliep, kwam ik bij mijn vader in dienst. Daar werkten toen inmiddels acht tekenaars in loondienst.’’
Een acht jaar later maakt Michel heel bewust de keuze om voor zichzelf te beginnen. Als eenmansbedrijf. ,,Samen met de klant tot een goed eindresultaat komen, dat lukt het best met 1-op-1 contact, is mijn filosofie. Daarom blijf ik alleen werken.’’ Hij ziet meer voordelen: ,,Ik verlies geen tijd aan files en afleiding van collega’s. Ik ben gewend hard door te werken, zo maak ik ’s avonds na het eten of in het weekeind soms nog een complete dagomzet.’’
Voor groot en klein
Inmiddels bestaat het tekenbureau van Kragten ruim tien jaar. Kragten tekent voor tientallen projecten per jaar aan woningbouw en utiliteitsbouw door heel Nederland. Het zijn zowel grote als kleine bedrijven die gebruik maken van de diensten van de tekenaar. Voor grote bedrijven is het een kwestie van gemak. ,,Ze hoeven de tekeningen slechts even te controleren. Voor kleine installateurs, een kwart van mijn werk, is een tekenbureau vaak noodzaak. Een tekenaar in dienst nemen en alle benodigde software en apparatuur aan schaffen is voor hen te duur. Je praat namelijk al snel over tienduizenden euro’s per systeem.’’ Zelf heeft Kragten ook een groot formaat plotter in zijn kantoor staan. Dit is een printer waarmee tekeningen tot op formaat AO++ uitgeprint kunnen worden.
Voor het tekenen van installaties zijn een paar vaste ingrediënten nodig: een gedetailleerde bouwkundige tekening van de architect, een bestek waarin de installaties, afspraken en materialen omschreven staan en constructietekeningen.
,,Ik begin altijd met het ‘schoonmaken’ van de architectentekening: de symbolen voor overbodige details zoals bedden, tegeltjes, coderingen en bouwkundige teksten haal ik eruit. Zo wordt de tekening een stuk overzichtelijker en leesbaarder voor degene die er mee moet werken. Wel moet ik nog kunnen zien of ik bijvoorbeeld niet een leiding dwars door een trapgat heen teken’’, legt Kragten uit.
Elk installatienetwerk in een gebouw of huis krijgt een eigen technische tekening: de centrale verwarming, de hemelwaterafvoer en riolering, gas en warm- koud tapwater en één voor de mechanische ventilatie en luchtbehandeling. ,,Tot slot is er nog een coördinatietekening met alle installaties bij elkaar, zodat ongewenste kruisingen voorkomen worden. Dat scheelt ellenlange bouwvergaderingen’’, weet Kragten.
Twintig keer zo snel
Kragten leerde het vak al als kind achter de ‘tekentafel’. Met de hand. Daarna heeft het vak zich snel ontwikkeld. De ‘lijnentrekkers’ van weleer werden echte specialisten. Door de komst van de computer en steeds betere tekenprogramma’s zoals Autocad en StabiCAD maken het volgens Kragten mogelijk om twintig keer zo snel te werken als met potlood en papier. Dat geldt voor het opzetten van een tekening, maar helemaal voor het aanbrengen van wijzigingen. In plaats van een leiding helemaal te tekenen, volstaat nu het verbinden van twee punten met één muisklik. De technicus bezit inmiddels de StabiCAD Professional status, dus hij weet waar hij over praat.
Kragten: ,,Met Autocad en daarna met de aanvulling van StabiCAD zijn grote stappen in automatisering gezet.’’ Een voordeel van dit laatste programma is dat er complete symboolbibliotheken bij te krijgen zijn zoals Elektro-Installatietechniek, Elektro Besturingstechniek, CV & Leidingen, Lucht & Koeling en Sanitair & Riolering.
Kragten: ,,Die symboolbibliotheken moesten we in de begintijd van de automatisering nog zelf maken. Hele assortimentslijsten uit productboekjes van leveranciers zijn zo gedigitaliseerd. Dat was echt monnikenwerk, maar wel nodig om sneller te kunnen tekenen!’’
Met dit tekenprogramma lijkt het maken van een technische tekening kinderlijk simpel. In een paar seconden kan een aanzicht van een installatie op het scherm getoverd worden. Of een driedimensionale weergave. Een nieuwe leiding begint gewoon met het trekken van een streepje. Aan dat streepje moet de tekenaar wel veel informatie vastknopen: de pijpmaat, de wanddikte, het materiaal, de verbinding, de diameter en het fabrikaat om maar wat te noemen.
Maar ondanks het bedieningsgemak van de nieuwste software blijft het een vak waarbij veel achtergrondkennis nodig is, stelt Kragten. ,,Een lijn trekken, dat kan iedereen wel. Maar bij het tekenen van een technische installatie komt veel meer kijken. Je moet veel facetten kunnen overzien: is de getekende installatie voor een monteur te maken? Valt het binnen de normen? Zit het juiste materiaal er in, kan het installatietechnisch wel en kom ik niet in de knel met andere installaties?’’
Kragten noemt zichzelf perfectionistisch en nieuwsgierig naar nieuwe ontwikkelingen. ,,Zo blijf ik leren in dit vak, van nieuwe klussen en van de diversiteit aan klanten. Daardoor worden de tekeningen telkens weer duidelijker en beter leesbaar voor iedereen.’’
